Elementami kompozycji są: pomnik
poświęcony Sybirakom, cztery kamienne tablice z wyrytymi nazwiskami
osób zmarłych na skutek prześladowań oraz symboliczna urna z
ziemią z Kazachstanu, gdzie umarło wiele osób na zesłaniu.
Pomysłodawcą
tego miejsca pamięci był Edward Popławski. Urodził się on i
mieszkał w Pogorzałkach, a później w Białymstoku, ale jako
historyk cały czas po wojnie spisywał dzieje ludzi i ziemi naszej
gminy i parafii.
Przygotowania
do wykonania pomnika rozpoczęły się w latach 90., gdy proboszczem
był ks. Ryszard Kotkowicz. Później pomagał we wszystkim ks. Jerzy
Rachwało. Kamienie pod tablice przygotowywał Franciszek Chiliński
(był kamieniarzem), a tablice z napisami —Edward Popławski.
W
1998 r. odbyło się uroczyste wyświęcenie tego miejsca pamięci i
odtąd co roku ok. 20 czerwca (dzień wywózki) odbywają się w
naszej parafii obchody kolejnych rocznic tego tragicznego wydarzenia.
Przybywają żyjący jeszcze Sybiracy z Białegostoku i okolic, są
poczty sztandarowe, uroczysta msza, śpiewa chór sybiracki, są
władze gminy i różni zaproszeni goście. Obchody te organizuje
Hipolit Popławski, ostatni Sybirak z Pogorzałk. Mieszka w
Białymstoku, ale bardzo dba o ten pomnik i samą uroczystość.
W
kwietniu tego roku zmarła ostatnia Sybiraczka z Pogorzałk –
Sabina Kitlas. „Wykruszają się” Sybiracy, bo na ogół są to
wiekowi ludzie po dramatycznych przejściach. Warto by było
zainteresować tym miejscem i historią młodych, gdyż to doskonała
okazja, by rozwijać szacunek do historii naszej miejscowości i
poznać tę historię.
Powinniśmy pamiętać sentencję znajdującą się na bramie cmentarnej: „Ojczyzna to ziemia i groby. Narody tracąc pamięć, tracą życie”.